Joomla 4 lijkt nog maar net de nieuwe standaard te zijn of Joomla 5 is alweer beschikbaar. Waar de vorige Joomla versie ruim 6 jaar op zich heeft laten wachten, duurde het slechts krap een jaar om Joomla 5 als nieuwe standaard uit te brengen. En als we de planning mogen geloven zal elke 2 jaar een dergelijke grote versie update voorbij komen. Hoe het zit met migreren naar Joomla 5 en welke vernieuwingen brengt deze versie met zich mee? We lopen er in dit artikel uitgebreid doorheen.
Migreren naar Joomla 5
Eerst maar even beginnen met het belangrijkste vraagstuk voor Joomla 4 gebruikers. Officieel is het volgens Joomla een upgrade en geen migratie vanaf Joomla 4. Omdat het om een “major” versie gaat, is wat ons betreft migratie nog steeds op zijn plaats.
Wie recent een migratie naar Joomla 4 heeft ondernomen zal mogelijk met enige bedenkingen naar Joomla 5 kijken. Het goede nieuws is echter dat een migratie naar Joomla 5 een stuk minder hoofdpijn met zich mee lijkt te brengen. De belofte van het nieuwe fundament dat met Joomla 4 werd geïntroduceerd was immers dat toekomstige grote updates minder stress zouden moeten opleveren.
Deels is dat al te verklaren omdat de kloof tussen grote updates aanzienlijk gedicht wordt door elke 2 jaar een nieuwe (major) versie uit te brengen. Daarmee worden de verschillen tussen de versies een stuk overzichtelijker gehouden en zou dit in theorie voor een soepele overstap moeten zorgen. Logischerwijs hangt dit van een aantal factoren af waarbij de hosting omgeving en de gebruikte extensies de belangrijkste zijn.
Joomla 5 hosting
Zoals je mag verwachten, komt een nieuwe Joomla versie ook weer met nieuwe vereisten aan de hosting omgeving. De belangrijkste zijn hierbij de minimale ondersteuning van PHP 8.1 (en hoger) en MySQL 8.0.11+, MariaDB 10.4+ of PostgreSQL 12+ database ondersteuning.
In de basis vereisten waaraan elke hostingpartij zou moeten voldoen. Ondervind je hier toch problemen mee, dan is het raadzaam om op zoek te gaan naar een hosting partij die je hierbij verder helpt. Je doet niet alleen jezelf maar ook de snelheid van je website, vindbaarheid en algehele veiligheid een groot plezier.
De juiste hosting kiezen? Lees hier wat je moet weten bij het kiezen van een hosting provider.
Joomla 5 Extensies
Volg je onze best practices dan wordt het gebruik van extensies tot een minimum beperkt. De extensies die wel worden gebruikt zijn afkomstig van betrouwbare ontwikkelaars en volgen het update stramien van Joomla. Dit maakt het migreren vanaf Joomla 4 naar Joomla 5 zonder al te veel problemen al bijzonder kansrijk. De grootste beperking zit hem namelijk in de ondersteuning voor, in dit geval, PHP 8.1 en hoger.
Maakt de website nog gebruik van extensies die middels wat “legacy” code én het nodige creatieve kunst- en codewerk vanuit Joomla 3 werkend zijn gemaakt, dan zal hier in veel gevallen een grotere aanpassing benodigd zijn, of nog beter, vervangen moeten worden.
Lastige migratie of veel maatwerk in je huidige website? Neem contact op en we stellen een plan op om je website veilig en futureproof naar de laatste Joomla versie te migreren.
Hoe upgrade je naar Joomla 5?
Een blinde upgrade door middel van een enkele druk op de knop klinkt verleidelijk. Stel het lukt, dan heb je mooi een hoop tijd gewonnen en kan je het casino vanavond ook links laten leggen. Het geluk is immers al op! Toch een snelle oplossing maar dan zonder risico? Dan heb je onze Joomla migratie service nodig… Neem contact op en we stellen gelijk een plan voor je op.
Neem je een upgrade wel serieus dan volg je om te beginnen de volgende stappen:
- Maak een backup van de website
- Optioneel - plaats de website op een testomgeving
- Update de website tot de laatst beschikbare versie van Joomla 4
- Controleer alle geïnstalleerde extensies op compatibiliteit met Joomla 5. Extensies die compatibel zijn met Joomla 4 én PHP 8.1 of hoger, zullen waarschijnlijk ook werken op Joomla 5.
- Voer de upgrade / migratie naar Joomla 5 uit (liefst dus op die testomgeving)
- Na het uitvoeren van de upgrade controleer je functionaliteit van de website. Controleer hierbij alle pagina’s en test alle functies (vergeet je contactformulieren niet).
- Los eventuele problemen op. Het overgrote deel van alle problemen die je tegenkomt zullen met de gebruikte extensies of gemaakte “overrides” te maken hebben.
- Monitor je website op eventuele onverwachte problemen of foutmeldingen
Voor elke website zal een overstap naar Joomla 5 er anders uitzien evenals de problemen die mogelijk naar voren komen. Belangrijk is het om allereerst twee essentiële elementen te controleren: je hostingomgeving en de gebruikte extensies. Zorg ervoor dat je hostingprovider PHP 8.1 of hoger en de vereiste databasetypen ondersteunt. Dit is cruciaal voor de compatibiliteit en veiligheid van je website.
Wat is nieuw in Joomla 5
Nu je (hopelijk) wat rustiger in de bureaustoel zit, kunnen we eindelijk kijken naar wat Joomla 5 te bieden heeft. We hebben de belangrijkste punten uitgelicht.
Backward compatibiliteit Plugin
Toch even terug naar de Joomla 5 upgrade want de "backward compatibility" plugin is een belangrijke toevoeging. Maar wat is backward compatibiliteit nou eigenlijk? In simpele termen verwijst dit naar het vermogen van, in dit geval, Joomla 5 om te werken met of gebruik te maken van oudere versies van bijvoorbeeld extensies. Dat betekent dus dat extensies die werken op Joomla 4 in theorie ook zouden moeten werken op Joomla 5.
Deze plugin is standaard geactiveerd wanneer de upgrade naar Joomla 5 uitgevoerd wordt. Wel is het aan te raden om deze uiteindelijk uit te schakelen en vóór die tijd te controleren of deze zonder deze plugin blijft werken. Wanneer Joomla 6 (duurt nog even) uiteindelijk beschikbaar komt dan zal deze weer “backward compatibel” zijn met Joomla 5 plugins. Je bent dus niet helemaal gevrijwaard van het controleren van je extensies zodra deze op Joomla 5 draaien want dat kan weer de nodige verrassingn op een later moment geven.
Dark mode in de backend
Een donkere modus, of “dark mode”, wint steeds verder aan populariteit en ook Joomla heeft dit weer een stap verder doorgevoerd. De backend van je Joomla website is namelijk in dark mode beschikbaar. Enige kanttekening in het geval van Joomla 5: de darkmode staat standaard aan en kan (nog) niet uitgeschakeld worden.
Verbeterde SEO prestaties
Zoekmachineoptimalisatie is en blijft belangrijk om in te investeren. Joomla 5 belooft niet alleen een snellere maar ook een SEO-technisch betere website uit te kunnen serveren. Zo zijn Schema.org “Rich Snippets” beter ondersteund om gestructureerde gegevens te kunnen communiceren.
Rich snippets zijn stukjes informatie die zoekmachines kunnen gebruiken om te tonen in de zoekresultaten. Denk onder andere aan prijzen, beoordelingen, evenementen of vacatures. Dit doe je door specifieke schema’s van Schema.org te gebruiken in de code van je pagina. Zoekmachines zoals Google kunnen deze informatie vervolgens interpreteren en weergeven.
Aanpasbare 403 en 404 meldingen
Geen moeilijk gedoe meer met het aanpassen van systeem pagina’s maar een simpele HTML module die aan een positie toegewezen kan worden doet de truc. Zowel de 403 (forbidden) en 404 (file not found) meldingen kunnen op deze manier van een knappe tekst of afbeelding voorzien worden. Vanaf nu dus geen excuus meer om je bezoekers verder te laten verdwalen dan ze al zijn.
Zoeken in custom fields
Custom fields is een bijzonder krachtige functionaliteit die al geruime tijd beschikbaar was. Het is nu mogelijk om ook binnen deze velden te zoeken. Het is zelfs mogelijk om per veld aan te geven of er op het desbetreffende veld gezocht of gefilterd mag worden.
Verhoging tekens meta omschrijving
Een aanpassing die, wat ons betreft, enigszins omstreden is. Vanaf Joomla 4 werd het aantal tekens voor de meta-omschrijving gelimiteerd op 160 tekens. Dat was voor velen even wennen maar uiteindelijk een handige manier om efficiënte en bruikbare zoekmachine omschrijvingen te schrijven. Het is algemeen bekend dat Google doorgaans ongeveer 155 tot 160 tekens als omschrijving van het zoekresultaat toont. Het is dus raadzaam om deze richtlijn te volgen. Met het verhogen van het aantal karakters naar 300 lijkt dit een buiging naar gebruikers die te lang van stof zijn en moeite hebben met meta-omschrijvingen die de kern van hun artikel kort kunnen omschrijven.
Overige wijzigingen in Joomla 5
Ook de volgende wijzigingen zijn in Joomla 5 te vinden:
- Installatie Voortgangsbalk: in plaats van het bewegende Joomla-logo zie je nu een voortgangsbalk die aangeeft hoe het installatieproces vordert
- Meer lettertypes in Cassiopeia: het scala aan lettertypen in het standaardtemplate is aanzienlijk uitgebreid
- Joomla 5 laden vanuit een public folder: een optie voor de meer ervaren gebruiker die de veiligheid van de website verder verhoogt
- Uitbreiding actie logboeken: Mogelijkheid om meer gebruikersacties te kunnen loggen
- Foto’s van contactpersonen in zoekresultaten: zoekresultaten kunnen nu ook afbeeldingen van contactpersonen bevatten
- Aanpassen menu-volgorde: het is mogelijk om de volgorde van menu’s in het backend menu zelf aan te passen
- AVIF ondersteuning in Media Manager
- Fontawesome 6 integratie
- Codemirror 6 en TinyMCE editor 6.7 integratie
- Wachtwoordeisen op profielpagina
Wanneer upgraden naar Joomla 5?
Volgens de roadmap zal elke “major” versie in ieder geval 2 jaar ondersteund worden. Met het uitkomen van Joomla 5 in oktober van 2023 zal Joomla 4 dus nog tot oktober 2025 worden ondersteund. Vanuit een veiligheidsoogpunt is het dus niet direct nodig om een upgrade naar Joomla 5 in te zetten en hangt af waar je website momenteel op draait en hoe noodzakelijk de nieuwe features worden geacht. Onderstaande scenario’s helpen je op weg.
Migreren vanaf Joomla 3
Draait de website momenteel op Joomla 3 dan is een migratie naar Joomla 4 noodzakelijk. Joomla 3 wordt sinds augustus 2022 niet meer ondersteund en brengt dus de nodige veiligheidsrisico’s met zich mee. Overstappen vanaf Joomla 3 vergt voor de meeste websites een gedegen migratietraject en is het inschakelen van professionele hulp vaak aan te raden. Een directe migratie naar Joomla 5 is in dat geval zonder meer aan te raden.
Upgraden vanaf Joomla 4
Joomla 4 zal zoals gezegd voorlopig ondersteund blijven en zullen de nieuwe features in Joomla 5 de doorslag moeten geven of een upgrade de moeite waard is. Als je het ons vraagt: doen!
Joomla 5 migratie laten doen?
Echt zekerheid in de overstap naar Joomla 5? Dat bieden we al sinds 2005 voor zowel het MKB en multinationals die de kracht van Joomla hebben ontdekt. Onze specialisten helpen ook jouw bedrijf verder!
